اجرای برنامه P4C

دکتر خسرو باقری

در بارة اهمیت

اجرای  برنامه  P4C  

و همسویی آن  با تعلیم

و تربیت اسلامی

شما درباره فلسفه برای کودکان و نوجوانان با دانشجویان دکتری دانشگاه تهران پایان نامه هایی کار کرده اید. بفرمایید که به نظر شما برنامه هایی شبیه P4C چقدر می تواند برای کودکان و نوجوانان مفید باشد؟
در سابقه نظریه های روان شناختی مثل روان شناسان تحولی مانند پیاژه و دیگران ، دوران کودکی اصلا دوران تفکر انتزاعی نیست و اصولا دانشهایی مانند فلسفه برای این دوره سنی مناسب تلقی نمی شوند.
بنابراین عملا شروع برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان در مواجهه با این چالش بوده است. حتی در آثار کسانی که در این مورد بحث کردند کوشش برای پاسخگویی به این مساله وجود داشته است که آیا واقعا برای کودکان شناخت انتزاعی ممکن است یا خیر؟
خوب تا حدودی سعی کرده اند که به این مساله پاسخ بدهند و در عین حال انتقادی هم به این دیدگاه ها داشته باشند. در این برنامه برخلاف سایر برنامه هایی که برای آموزش فلسفه بوده ، اندیشه های فیلسوفان معینی انتخاب و مطرح نمی شود.
زیرا در این حالت یعنی مطرح کردن اندیشه های خاص فیلسوفان ، درجه انتزاع بالاست چون فیلسوف اصطلاحات ویژه انتزاعی خاص فلسفه را به کار می برد.
در نتیجه مشخص است که این اندیشه ها قابل طرح برای کودکان نیست. منتها در برنامه P4Cسعی بر این بوده که به جای پرداختن به محتواها و نظریه های خاص فلسفی ، به روشهای خاص تفکر فلسفی پرداخته شود.

جنسیت در تربیت اسلامى

تربیت اسلامى، بنابر مبانى انسان شناختىِ فلسفى ـ دینى خود، گوهر انسانى انسان یا فصل ممیز انسانیت از موجودات دیگر را روح او معرفى مى‏کند و بدن را ابزارى براى تجلى روح و ارتقاى آن مى‏داند. روح پدیده‏اى مجرد از ویژگى‏ها و حدود مادیّت است و مکان مندى، زمان‏مندى، کیفیت، اندازه، رنگ، بو و بالاخره جنسیت را برنمى تابد. از این رو، تصور مى‏شود که چون تربیت اسلامى معطوف به پرورش روح است، عنصر جنسیت دخالتى در سیاست‏گذارى‏ها و تصمیمات آن ندارد. ولى شواهد بسیارى از احکام فقهى و متون دینى، نشان مى‏دهد که برخى توصیه‏هاى دین براى زن و مرد، همسان نیست. تفاوت زن و مرد مؤمن، هم به لحاظ برخى اعمال عبادى و هم در قلمرو نقش‏هاى اجتماعى، بیانگر دخالت عنصر جنسیت در برنامه تربیت اسلامى است. بر اساس این مقدمه کوتاه، سؤال تحقیقى مقاله حاضر این است که «آیا تربیت اسلامى یک تربیت دو جنسیتى است؟» جستجوى پاسخ براى این سؤال، مستلزم بررسى دیدگاه اسلام درباره اعتبار تفاوت‏هاى جنسیتى است.

مباحث معطوف به جنسیت، به طور کلى در گرو اعتبار سنجى تفاوت‏هاى جنسى است. در صورتى که میان دو جنس، در برخى ویژگى‏هاى اساسى مثل هوش (عقل)، تفاوت‏هاى معنا دار و معتبرى وجود داشته باشد، برترى هر یک از دو جنس، در ویژگى‏هاى مذکور، همه فضیلت و به تبع آن اولویت آن جنس در فرصت‏هاى اجتماعى، دلالت دارد.

اعتبار تفاوت‏هاى جنسیتى

درباره اعتبار تفاوت‏هاى جنسیتى، دست کم سه نگرش وجود دارد که عبارتند از: نگرش سنتى، نگرش جدید و نگرش دینى.

اصول تربیت اسلامی

فعالیتهای تربیتی از جمله فعالیتهای اساسی است که در حیات فردی و جمعی انسان، تاثیری انکارناپذیر دارد. این فعالیتها برای تحقق اهداف مورد نظر، تابع اصل یا اصولی است. مشخص‏کردن اصول تربیت از جمله اقدامات اساسی است که باید قبل از هر کاری انجام پذیرد.

در این نوشته پس از بررسی بخشی از تعاریف و بحثهای ارائه شده توسط صاحبنظران تربیت و کتابهای موجود درباره تربیت اسلامی، اصول تربیتی به عنوان "ریشه و بنیانهایی تعریف شده که در جریان تربیت لازم‏الاتباع بوده است و بسان دستورالعملی کلی، تمامی جریان تربیت را تحت سیطره و نفوذ خویش دارد" به‏گونه‏ای که در صورت تخطی از آنها، رسیدن جریان تربیت به هدف نهایی خودش دستخوش مخاطره می‏شود.

رهبر انقلاب :پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد

رهبر معظم انقلاب اسلامی به موضوع علوم انسانی در دانشگاهها و گلایه خود در این خصوص اشاره کردند و افزودند: مبنای علوم انسانی غرب که در دانشگاه‌های کشور بصورت ترجمه‌ای تدریس می شود، جهان بینی مادی و متعارض با مبانی قرآنی و دینی است، در حالی که پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد.

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری همزمان با خجسته سالروز میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها، هزاران نفر از بانوان قرآن پژوه و فعال قرآنی، امروز سه شنبه با حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند.

یوسف و مریم دو مظهر عفت

قرآن کریم در مقام بیان قوه ی جاذبه ومعرفى ملکه ی عفاف ،هم تمثیل از مرد مى‏آورد وهم از زن، حال باید دید که آیا مرد در این صحنه عفیفانه‏تر تجلى نموده، یا زن ؟

یوسف صدیق سلام الله علیه وحضرت مریم‏سلام الله علیها مزایاى ارزشى فراوانى داشتند که قرآن نقل مى‏کند. اما آنچه در این مبحث مورد توجه است، وجود ملکه ی عفاف در آنها است. هم یوسف مبتلا شد ودر اثر عفاف، نجات پیدا کرد، وهم مریم امتحان شد ودر پرتو عفاف نجات یافت، مهم این است که عکس العمل هریک از این دو انسان پاک چگونه بوده است.

هنگامى که وجود مبارک یوسف‏سلام الله علیه آزمون مى‏شود، قرآن تا این جا تعبیر دارد که مى‏فرماید:

آن زن قصد او کرد واو نیز اگر برهان پروردگار را ندیده بود آهنگ او مى‏کرد.1

مراداز مرحله ی اهتمام در این جا، همان است که آن زن مصرى، همت گماشت وهمتش در حد تعقیب یوسف، به فعلیت رسید. ولى یوسف صدیق‏علیه السلام نه تنها مرتکب حرام نشد ونه تنها مقدمات حرام را آماده نکرد، بلکه قصد وهمت وخیال هم در میان نبود. به دلیل این که آیه شریفه، همت وقصد حضرت را تعلیق به چیزى کرد که حاصل نشد وفرمود:

«و هم بها لولا ان راى برهان ربه‏»

چون برهان رب را دید، قصد نکرد.