فلسفه تعلیم و تربیت که خود چارچوبی نظری است، نقشی اساسی در حوزه عملی تعلیم و تربیت به عهده دارد. این نقش متضمن هدایت و بازاندیشی نسبت به اموری است که در حوزه علمی تعلیم و تربیت می‌گذارد. از این حیث، فلسفه تعلیم و تربیت چون سنگ ترازویی است که وزن فعالیت‌های عملی تعلیم و تربیت را نشان می‌دهد و همچون معیاری عمل می‌کند که میزان افزودن و کاستن براین فعالیت‌ها را مشخص می‌کند.
با این وجود، متأسفانه در کشور ما، فلسفه تعلیم و تربیت هنوز صورت مدونی نیافته است. این امر کم و بیش بدان معناست که در حوزه عملی تعلیم و تربیت، بدون داشتن سنگ ترازو، به توزین پرداخته و با حدس و گمانی آزاد، قدر و قیمت طرح‌ها و فعالیت های عملی تعلیم و تربیت را مشخص کرده‌ایم.
ادامه مطلب ...
مبانی تربیت از دیدگاه قرآن به قلم محمد بهشتی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.
مبانی تربیت از دیدگاه قرآن کوشیده است تا نوع نگرش و رویکرد قرآن کریم درباره انسان و شوون وجودی و ویژگی های روانی او را که تأثیرگذار در تار و پود نظام تربیتی دینی است مورد بررسی قرار دهد.
این کتاب در پنج فصل نگارش یافته است؛ در فصل اول واژه ها و مفاهیم و اصطلاحات مربوط به این بحث تبیین شده است.
فصل دوم به مبانی انسان شناختی تربیت از منظر قرآن کریم اختصاص یافته است. در این راستا انسان، ساختار، ویژگی ها، قابلیت ها و شوون وجودی او بررسی شده است. انسان موجودی دوساحتی، پیوند روح و بدن، اصالت روح، جاودانگی، فطرت، عقل، عواطف، ذوق هنری، تأثیرگذاری، اختیار، اجتماعی بودن، عزت خواهی، مکانت و کرامت و کمال جویی از مباحثی است که در این فصل به آنها پرداخته شده است.
فصل سوم مربوط به مبانی هستی شناسی تربیت از منظر قرآن کریم است. این مبانی، وابستگی و نیاز، هدایت یافتگی، نظم و قانونمندی، هدفمندی، شعور و آگاهی، آیت بودن، گستره بیکران هستی، عوالم هستی، رابطه خدا با جهان هستی، نظام تدبیر جهان، هستی برای انسان، سنت های تربیت ساز، پایان پذیری جهان طبیعت و نظام اخروی برشمرده شده است.
فصل چهارم این اثر به مبانی معرفت شناسی تربیت از منظر قرآن کریم اختصاص یافته است.
فصل پایانی به تبیین بیشتر اصل ارتباط و نحوه ارتباط مبانی تربیت با مسایل تربیتی پرداخته است، در این فصل ارتباط اهداف، اصول و روش های تربیتی با مبانی تربیت بیان شده است.
مبانی تربیت از دیدگاه قرآن به قلم محمد بهشتی در 408 صفحه برای نخستین بار از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی وارد بازار نشر شده است.
قوه عاقله (1) یکى از شؤونات مهم نفس و سبب برترى انسان بر سایر موجودات جهان است.
قرآن کریم، در آیات بسیارى، انسان را دعوت به تعقل و تفکر و تدبّر مى نماید و در به کارگیرى این نیروى شگفت انگیز تأکید فراوانى دارد. عقل مرکز سنجش و وسیله ادراک و استدلال و عامل هدایت گر انسان بر سر دو راهى هاى زندگى است. عقل میزان وملاک تکلیف و مسؤولیت انسان در مقابل خدا و مردم است.
عقل،حجت باطنى،تشخیص دهنده حُسن وقُبح، دشمن جهل، و هواى نفس است.
در میدان کشمکش گرایشهاى فطرى و کششهاى غریزى، عقل و هواى نفس همواره با یکدیگر در جدال و ستیزاند.
اگر هواى نفس بر عقل غلبه یابد و آن را اسیر خود کند، وسیله اى فنى براى انحراف انسان از حق گردیده و موجبات سقوط و شقاوت ابدى وى را فراهم مى سازد. امّا اگر به عقل میدان داده شود تا بر هواى نفس تسلط یابد، با به کارگیرى آن در جهت تربیت و پرورش نفس انسان، رشد یافته و شرح صدر پیدا مى کند و زمام امور خویش را به دست مى گیرد و همیشه خدا را ناظر براعمال خویش مى بیند، در این صورت، هر عمل و عکس العملى که از انسان صادر مى شود، برطبق رضایت خداوند خواهد بود، و اینجاست که انسان به مقام والاى اُولوالالباب دست مى یابد.
انسان صاحب لُب و خرد، از هدایت ویژه الهى برخوردار است و این، او را به سعادت جاودانى رهنمون مى گرداند.
ادامه مطلب ...